31 Mart 2016 Perşembe
STRAHLENBERG
STRAHLENBERG
İsveç asıllı olup Rusya ve İsveç arasında vuku bulan Poltava savaşında Rusya'ya esir düşmüş olup Türkoloji tarihinin önemli şahsiyetlerinden biridir. Esaretinde Sibirya'ya sürülmüş. Orda yaşayan toplulukların dillerini öğrenmek üzere çalışmalara başlamıştır.
Bitki bilimci Messerchimidt' in yanında görevlendirilmiş, çalışmaları esnasında Yenisey Irmağının yanında Yenisey yazıtlarının 3. sü olan Uybat yazıtını bulmuştur. Bu kişiliğini yeni yazıtları takip eder. Bulduğu yazıtları tanıtan dünya tarihinde meşhur eserini 1730 yılında yayımlar. Onun bu keşfi sayesinde dünya türkolojisinin istikameti yön değiştirir.
Radloff, Thomsen gibi Türkolojinin başka alanlarıyla ilgilenen bilim adamları bütün dikkatleri yazıtlara çevirirler. Stahlenberg, eserinin önemli bölümlerinden biri de eserin sonunda yer alan listedir. Bu liste de yazar 60 kelimenin karşılaştırmasını yapmıştır. Bu kelimelerin Türk lehçe ve şivelerindeki ve daha sonra da Moğol,Mançu ve Thungus dillerinde ki karşılıklarını vermiştir. Yaptığı çalışmalarıyla adeta küçük bir Altay dilleri teorisinin müjdecisi gibidir.
En derli toplu çalışmayı anlatan Osman Nedim TUNA'dır. Bu eserde kendisinde sonra bile 200 yıl boyunca kökeni hakkında tartışmalar olan Yakutça ve Çuvaşça' yı Türk dili grubu içerisinde değerlendirmesi de bu tasnif, Türkoloji tarihinde bir önem arz eder. Strahlenberg' ten sonra da İsveç'te Türkoloji çalışmaları devam eder. Burada İsveçlilerle Türkler arasında ki ilişkilerin çok eski tarihlere dayanması da etkindir. Bugün Upsala Üniversitesinde Türkoloji kürsüsü gerek eğitim-öğretimiyle gerekse de öğretim üyelerinin ilmi çalışmalarıyla bu alana katkıda bulunmaktadır.
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder