UYGURLAR VE UYGUR TÜRKÇESİ

                                           UYGURLAR VE UYGUR TÜKÇESİ

   Uygurlar, dünya üzerinde ilk kitap basan topluluktur.
   Uygurlar, dünya üzerinde kağıdın arka tarafını kullanan ilk topluluktur.
   Uygurlar,dünya üzerinde ilk pasaport kullanan topluluktur.
        Maniheist eserlerde şiire TAKŞUT, ŞLOK ve KÜG denir. Aprınçur Tigin ilk Türk şairidir.İlk şiir ise Aprınçur Tigin'in yazdığı İlahi ve Sevgili adlı eseridir. Maniheizm de mısra başı kafiye vardır.
Maniheist Eserler : - Irk Bitig
                               - Huastuanift
                               - İki Yıltız Nom
Irk Bitig : Fal kitabıdır. Göktürk harfleriyle Uygurca yazılmıştır. Eserin asıl önemli tarafı dili
üslubudur .Eserde bolca hüküm cümleleri vardır.
Huastuanift : Tövbe duası kitabıdır.
İki Yıltız Nom : Felsefi bir kitaptır. Budist Eserler : Budizm eserlerinde şiire ; Takşut, Şlok, Koşug ve Padag adı verilmektedir.Mısra başı kafiyesi vardır.
Budist Şairler : - Pratyaya-Şiri
                         - Singku Seli Tutung
                         - Ki-Ki
Budist Esereler 3'e ayrılır. 1- Sudurlar
                                           2-Çatikler
                                           3-Diğer Eserler
 1- Sudurlar : Vaaz kitaplarıdır.İçinde yer yer Çatik örnekleri vardır.
     Sudur örnekleri :
 Altun Yaruk : Budizm felsefesini esas alır.
Sekiz Yükmek : Dini bir eserdir.
Kuanşi İm Pusar : Bir Burkan adayının insanlara yardım etmesini anlatır.
İnsadi Sudur : İçinde Çatik örneği olan Sundari Kız vardır.Bu eser rahiplerin birbirlerinin günahlarını anlatmasını konu alır.
2- Çatikler : Buda'nın hayatını anlatır.Olağanüstü masallar ve olaylarıyla menkıbelere benzerler. Çatikler yer yer Sudurların içinde yer alır. Çatik örnekleri :
       -Prens Kalyanamkara ve Papamkara : . İyi düşünceli şehdezade ile kötü düşünceli şehzade. Biri iyi diğeri kötü şehzadelerin Buda olmasını anlatır.Karşılıklı konuşmaların olmasıyla akıcı bir çatik örneğidir.
      -Aç Pars Hikayesi : Altun Yaruk içinde yer alır.Açlıktan ölmek üzere olan bir pars ile onun kurtulması için kendini feda eden bir Budanın kendini feda etmesini anlatır.
   - Maytrisimit : Tiyatro eseridir. Körünç, görülecek şey anlamına da gelir.